Gdy Twoje dziecko sięga po narkotyki

Dziś narkotyki stały się dostępne w wielu miejscach: w szkole, na ulicy, w dyskotekach. Niektórzy z nas boją się ich, dla innych mają one posmak „owocu zakazanego”.

Narkomanię można określić jako „chorobę braku”.

W przypadku dziecka pozbawionego opieki, zaniedbywanego „brak” ten dotyczy sfery uczuć, poczucia bycia kochanym, wartościowym, ważnym, zauważonym. W przypadku nadopiekuńczych rodziców dzieciom brakuje wolności (i wcale nie chodzi tu o późniejsze powroty do domu czy robienie tego, na co się ma ochotę). Żyjąc pod kloszem, ci młodzi ludzie, pozbawieni są możliwości samodzielnego decydowania o sobie, nie uczą się rozwiązywania swoich problemów, bo dorośli nie dają im szansy. W obydwu przypadkach młody człowiek rezygnuje z możliwości wzrastania, a tym samym rezygnuje z siebie i swojego życia.

Co zrobić ?

Zazwyczaj uciekanie dziecka w świat uzależnień wiąże się głównie z „niezrozumieniem” jego odczuć i potrzeb wieku młodzieńczego, brakiem akceptacji i wsparcia u dorosłych.

Aby uniknąć takiego stanu w domu i kręgu rodzinnym:

• należy zwracać szczególną uwagę na to, co mówi i jakie ma problemy
• należy znaleźć czas na wysłuchanie problemów, mieć gotowość do udzielania mu pomocy, unikać złośliwych i krytycznych porównań z innymi rówieśnikami, nie prawić ciągłych kazań. Wywołuje to w młodym człowieku poczucie odtrącenia, niezrozumienia, sprawia, że czuje się niepotrzebny
• należy tak kierować swoimi poczynaniami, aby dziecko miało wiarę w siebie i poczucie bezpiecznego ogniska domowego. Powinno widzieć w nas sojuszników, na których może liczyć w trudnych sytuacjach
• staraj się w miarę dyskretnie poznać grono przyjaciół swojej pociechy, kontroluj wspólnie z innymi rodzicami miejsca, w których przebywa i co robi
• bądź blisko dziecka: rozmawiaj z nim, nie bój się trudnych tematów, pozwól mu zdobywać doświadczenia, szanuj jego prawo do własnych opinii, wyborów, stój na straży wspólnie ustalonych reguł, bądź konsekwentnym
• w sytuacjach konfliktu, czy napięć staraj się dążyć do wyjaśnienia problemu odwołując się do konkretnych zachowań, podkreślając, że zależy Ci na poprawieniu kontaktu

Sygnały, które powinny Cię zaniepokoić

Są pewne sytuacje, których nie wolno bagatelizować. Nie muszą one oznaczać jednak, ze Twoje dziecko jest zagrożone narkomanią. Ty, jako troskliwy rodzic, masz prawo jednak sądzić, że z dzieckiem dzieje się coś niedobrego, gdy dostrzeżesz kilka z wymienionych objawów równocześnie:

• twoje dziecko oddala się od Ciebie, staje się obce, pomimo, że wcześniej byliście blisko siebie, w dobrym kontakcie
• unika Ciebie oraz rozmów z Tobą, w kontakcie z Tobą jest wyraźnie zdenerwowane, jakby „coś ukrywało”
• ma coraz większe kłopoty z nauką, koncentracją, zaniedbuje obowiązki szkolne, wagaruje, choć wcześniej dobrze się uczyło i nie sprawiało takich problemów
• obserwujesz nagłe zmiany nastroju i aktywności, okresy wzmożonego ożywienia przeplatane ze zmęczeniem i ospałością
• późno wraca do domu lub też spędza noce poza domem, spóźnia się, a po powrocie wyraźnie unika kontaktu z Tobą, nagle zmienia grono przyjaciół, nie chce ich Tobie przedstawić, unika kontaktów z wcześniejszymi znajomymi, mimo że kiedyś „nie mógł bez nich żyć”
• w rozmowach kwestionuje szkodliwość narkotyków, ma do nich pozytywny stosunek
• ma nadmierny apetyt lub wyraźny bark apetytu
• nasilają się kłamstwa, z domu zaczynają znikać wartościowe przedmioty, giną pieniądze, bądź ma nie wytłumaczalny przypływ gotówki
• w jego pokoju dziwnie pachnie, nadmiernie używa kadzidełek i odświeżaczy powietrza, znajdujesz fifki, fajki, bibułki do skrętów, biały proszek, pastylki nieznanego pochodzenia, opalone folie aluminiowe, leki bez recept, nieznane chemikalia, tuby, słoiki, foliowe torby z klejem, igły, strzykawki…
• ma przekrwione oczy, zwężone lub rozszerzone źrenice, występuje częste łzawienie, opadnięcie powieki, zaczerwienienie brzegów powiek, przewlekły katar (po wyeliminowaniu alergii, czy innych chorób), stosuje krople do oczu (jeśli wiesz, że ma zdrowe oczy)

Jeżeli podejrzewasz, że Twoje dziecko zażywa narkotyki, a wyczerpałeś inne sposoby, by rozpoznać sytuację, możesz sprawdzić to za pomocą testu do wykrywania narkotyków w moczu (dostępny w każdej aptece). Pamiętaj jednak, że to ostateczność,, a test należy wykonać w porozumieniu z dzieckiem (starać się uzyskać jego zgodę) mówiąc o swoich obawach i niepokojach.

Co robić, gdy dziecko ma już za sobą pierwszy kontakt z narkotykami ?

Nie możesz wtedy:

• wpadać w panikę, działać pod wpływem emocji i przeprowadzać zasadniczych rozmów z dzieckiem, kiedy jest ono pod wpływem środka odurzającego
• udawać, że to nie prawda, nie wierzyć w przedstawione fakty, bezgranicznie ufać dziecku
• usprawiedliwiać dziecka, szukając winy w sobie lub np. złym towarzystwie
• wierzyć zapewnieniom dziecka, że ma kontrolę nad narkotykami i że samo sobie poradzi z tym problemem
• nadmiernie ochraniać dziecka przed konsekwencjami używania narkotyków, np. pisać usprawiedliwień nieobecności w szkole spowodowanych złym samopoczuciem po zażyciu środków odurzających, spłacać długów dziecka
• poddawać się !

Musisz koniecznie:

• przygotować się do tej rozmowy, opanować emocje
• wysłuchać dziecko, co ma do powiedzenia i spokojnie z nim porozmawiać, ale nie dawać się zwieść łatwym tłumaczeniom, że np. narkotyk należy do jego kolegi
• zastanowić się, dlaczego dziecko sięga po narkotyki
• działać ! nie liczyć na to, że problem sam się rozwiąże, szukać pomocy specjalistów
• stosować zasadę „ograniczonego zaufania” starać się zawsze wiedzieć, gdzie jest i co robi Twoje dziecko

Jeśli uznasz, że to incydent daj dziecku szansę, nie traktuj go jak narkomana czy przestępcę, porozmawiaj z nim o konsekwencjach, oczekiwaniach, odczuciach