Gdy twoje dziecko jest świadkiem lub ofiarą przemocy w domu

Dzieci wzrastające wśród przemocy w domu są często zapomnianymi jej ofiarami. Doznają krzywdzenia nie tylko wtedy, gdy są bezpośrednio maltretowane lub zaniedbywane przez rodziców bądź opiekunów. Cierpią i są krzywdzone także wtedy, gdy są świadkami przemocy dorosłych. Przemoc domowa ma swoje negatywne konsekwencje dla zdrowia fizycznego, rozwoju umysłowego, stanu psychicznego oraz umiejętności współżycia z innymi ludźmi. Jej skutki mogą być widoczne niemal natychmiast, bądź ujawniają się po jakimś czasie, nawet po kilkunastu latach. Ich dotkliwość zależy od wielu czynników, zwykle jednak jest odczuwana przez całe życie.

Najczęściej rejestrowane skutki przemocy „widoczne” w dziecku to:

• wzrost agresywności: dziecko na zasadzie bycia „lustrem rodzica” stosuje przemoc wobec swoich rówieśników, sam staje się z czasem jej sprawcą. W ten sposób odreagowuje napięcie, bądź wykorzystuje przemoc jako jedyny, dostępny mu i znany sposób na rozwiązanie sytuacji konfliktowych, trudnych
• trudności w nawiązywaniu i utrzymywaniu kontaktów z innymi dziećmi
• nieufność, wrogość
• wycofanie, skłonność do izolacji lub nadpobudliwość (zależnie od temperamentu dziecka)
• niska samoocena, brak wiary w siebie
• poczucie odrzucenia, opuszczenia, bycia niekochanym, niepotrzebnym
• chroniczny smutek, stany depresyjne, samookaleczenie, próby samobójcze
• koszmary nocne, leki, moczenie się, tiki, trudności w skupieniu uwagi
• problemy w zachowaniu: zmienność nastrojów, drażliwość, impulsywność, niereagowanie na polecenia, kłamstwa, ucieczki z domu, eksperymentowanie z używkami, popadanie w „złe towarzystwo”

Pamiętaj, że ty jako Dorosły zawsze możesz zatrzymać przemoc wobec dziecka, ono nie potrafi tego zrobić, choć bardzo tego pragnie. Zatrzymasz w ten sposób proces uszkadzania jego psychiki, a dzięki podjęciu odpowiednich kroków, odizolowania go od sprawcy przemocy, zapewnienia mu poczucia bezpieczeństwa, umożliwisz powrót do procesu „uzdrawiania” i realizacji zadań rozwojowych.

Pamiętaj, że przemoc, wykorzystywanie, bicie i krzywdzenie osób bliskich jest, przestępstwem podlegającym karze, tak jak przemoc wobec obcych. Przemoc wobec dziecka jest o tyle trudniejsza, że wobec dorosłej ofiary nie oczekuje się, aby kochała i szanowała swojego oprawcę, a od dziecka tak. Sprawcą cierpienia jest ktoś, kto teoretycznie powinien zapewniać dziecku poczucie bezpieczeństwa i miłość. Fakt posiadania dziecka nie stanowi okoliczności zezwalającej na przemoc, nie uprawnia do traktowania dziecka jak własności, nie znosi odpowiedzialności za swoje postępowanie.

Nie jest łatwo być rodzicem. Czasami jesteśmy zmęczeni, zmartwieni, zajęci, nieszczęśliwi, przerażeni. Może się zdarzyć, że zachowamy się wobec dziecka niewłaściwie lub powiemy coś, czego potem żałujemy.

Nie bójmy się mówić: „ Przepraszam. Wybacz mi..”, ale i dotrzymajmy słowa, że to się więcej nie powtórzy…